Strony zawierając umowę najmu mogą do niej wprowadzić klauzulę waloryzacyjną opartą o wskaźnik inflacji. Klauzula ta wbrew pozorom zabezpiecza zarówno interes wynajmującego, jak i najemcy. Wynajmujący, co do zasady, ma bowiem zapewnioną regularną podwyżkę kwoty czynszu, natomiast najemca ma wiedzę o częstotliwości tej zmiany.

Klauzula waloryzacyjna

Wprowadzając do umowy najmu klauzulę waloryzacyjną, należy przede wszystkim określić wskaźnik waloryzacji. W praktyce najczęściej spotykany jest średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, znany szerzej jako wskaźnik inflacji. Wskaźnik ten za poprzedni rok kalendarzowy, jest ogłaszany corocznie przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w formie komunikatu, w terminie do końca stycznia następnego roku kalendarzowego.

Ustalenie wartości wskaźnika

W umowie należy również ustalić termin, od którego zacznie obowiązywać nowa stawka czynszu najmu. Jak zostało wskazane to już powyżej, wskaźnik inflacji jest ogłaszany w terminie do końca stycznia. Natomiast, dla wynajmującego najkorzystniejsza jest sytuacja, w której zmiana wysokości czynszu jest skuteczna już od 1 stycznia każdego roku kalendarzowego. Wprowadzając takie postanowienie do umowy, należy więc w niej uregulować kwestię wyrównania wysokości czynszu najmu za okres od 1 stycznia do dnia, w którym został ogłoszony wskaźnik inflacji przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Wyrównanie wysokości czynszu najmu może nastąpić w formie faktury korygującej, wystawionej przez wynajmującego.

Prostszym rozwiązaniem, lecz mniej korzystnym dla wynajmującego, jest określenie, że podwyższona stawka czynszu zacznie obowiązywać dopiero od miesiąca kalendarzowego, następującego po miesiącu, w którym Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłosił wskaźnik inflacji. 

W umowie najmu zawierającej klauzulę waloryzacyjną należy ponadto wskazać, która ze stron będzie zobowiązana do monitorowania komunikatów ogłaszanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W praktyce najczęściej przyjmuje się, że to wynajmujący, jako strona zainteresowana podwyżką czynszu o wskaźnik inflacji, powinien ustalić jego wartość w danym roku kalendarzowym i powiadomić o nim najemcę. Strony mogą ustalić, że powiadomienie to nastąpi w formie pisemnej wraz z jednoczesnym przekazaniem najemcy faktury korygującej.

Zabezpieczenie najemcy

W praktyce nie trudno wyobrazić sobie sytuację, w której mijają kolejne miesiące nowego roku kalendarzowego, a wynajmujący nie dokonuje zawiadomienia najemcy o wysokości wskaźnika inflacji, po czym dopiero po pewnym czasie wystawia mu zbiorczą fakturę korygującą wysokość uiszczonego przez niego czynszu. Zabezpieczeniem interesu najemcy jest wprowadzenie do umowy najmu postanowienia, które będzie motywowało wynajmującego do bezzwłocznego powiadomienia najemcy o wzroście stawki czynszu. Tym zabezpieczeniem jest wprowadzenie terminu na dokonanie zawiadomienia najemcy o aktualnym wskaźniku inflacji i przekazanie mu faktury korygującej. Jednocześnie, strony mogą ustalić, że po upływie tego terminu, wynajmujący traci uprawnienie do domagania się uiszczenia przez najemcę kwoty stanowiącej wzrost czynszu najmu o wskaźnik inflacji.

Ujemny wskaźnik inflacji

Zawierając umowę najmu strony nie mają pewności, że w kolejnym roku kalendarzowym nastąpi wzrost wskaźnika inflacji. Z tego względu w umowie należy uregulować również sytuację, w której ogłoszony wskaźnik inflacji będzie miał wartość ujemną. Oczywiście dla wynajmującego najkorzystniej jest dokonywać waloryzacji jedynie wtedy, kiedy wskaźnik inflacji ma wartość dodatnią. W związku z czym, powinien on zadbać o to aby w umowie znalazło się postanowienie, zgodnie z którym wysokość czynszu najmu nie ulegnie obniżeniu, przy ujemnej wartości wskaźnika inflacji.